بشر وارث گناه آدم است یا نه؟؟؟(ریشه ها )

ریشه­های آموزه فدا در ادیان ابتدایی:

اعتقاد به اینکه همه گناه‌کارند و کسی باید جانش را فدا کند تا خدا راضی شود و بشر را از بار گناه خلاصی بخشد به مسیحیت اختصاص ندارد. درمیان ادیان باستانی و چند‌گانه‌پرست نیز چنین اعتقادی وجود داشته‌است. این ادیان نیز به شخصیت‌هایی اسطوره‌ای معتقد بودند که با اهدای جان خویش بشریت را نجات می‌دهند و یا با قربانی کردن کسی خدا یا روح را ساکت می‌کنند. الهه هایی مانند کریشنا [1]  دینسوس [2] و کواگزالکوته [3] از جمله 16 انسان خدایی بودند که قبل از مسیح برای نجات بشریت به صلیب کشیده شدند  برخی از الاهیدانان مسیحی ضمن تأیید این شباهت‌ها می‌گویند این مقدار شباهت به سبب فطرت مشترک انسان‌ها است و خداوند ریشه­های این آموزه را در آیین‌‌های بت‌پرستی ایجاد کرد تا شکل تکامل 

بشر وارث گناه ادم است یا نه؟؟؟ (نگاه انتقادی)

نگرش انتقادی به آموزه‌های فدا و گناه اصلی

در قرون وسطا کلیسا در اوج اقتدار قرارداشت و با کسانی که عقاید رسمی کلیسا را مورد تردید قرار ‌می‌دادند به شدت برخورد می‌کرد؛ با این حال در این دوره نیز شاهد اعتراضات پیتر آبلار هستیم. وی دلیل به صلیب کشیده‌ شدن مسیح را تنها نوعی ایده اخلاقی می‌دانست که می‌تواند سرمشق انسان‌ها باشد. با ظهور عصر روشنگری[1]، آموزه کفاره مورد انتقاد قرار گرفت و مفاهیمی چون قربانی‌ای که به نوعی بر خدا تأثیر می‌گذارد و یا این اندیشه که مسیح مرد تا تاوان گناه ما را بپردازد و رضایت خدا را جلب کند کاملاً مردود شمرده شد. در ادامه برخی از انتقاداتی که به این آموزه‌ها وارد شده‌است را مرور می‌کنیم:

1. دوزخ اجباری و عدالت خدا

بشر وارث گناه آدم است یا نه؟؟؟ (صلیب نجات بخش)

صلیب نجات ‌بخش:

بشرِِ سقوط‌کرده، نیاز داشت تا خداوند را از خودش خشنود سازد؛ اما برای جبران گناه نخستین، توبه کافی نبود، بلکه باید کفاره و فدیه‌ای پرداخت می‌شد. این قربانی باید سالم و بی‌عیب و نقص می‌بود تا بتواند غضب خدا را از بشرِِ سقوط‌کرده فرو نشاند. بشر توانایی دادنِ قربانی را نداشت؛ زیرا فقط کسی که گناهی نداشت می‌توانست فدیه شود؛ حال آن­که تمام بشریت از نسل آدم و میراث‌بر گناه وی بودند. از سوی دیگر، یک «انسان» می‌بایست جریمه و مجازات گناه بشر را متحمل می‌شد. روشن است که بشر نمی‌توانست چنین رهاننده‌ای را مهیا نماید؛ از این رو خدا برای نجات انسان از این وضعیت اسف‌بار نقشه‌ای کشید. او پسرش را که هم‌ذات وی بود، به صورت یک انسان فرستاد تا با مرگ خویش گناهان بشر را کفاره کند. مرگ مسیح برصلیب در حقیقت فدیه و تاوانی بود که پرداخت شد تا بشریت از وضعیت گناه نخستین رهایی یابد. خداوند زندانی [بشریت] را آزاد نمی‌کرد، مگر اینکه فدیه‌ای دریافت می‌کرد و عیسی مسیح فدیه لازم را به خداوند پرداخت.[1]پولس در این باره می‌گوید: «خود رافدای ما ساخت تا از هر شرارت بازخریدمان کند»[2]. طبق این اعتقاد مسیح با مرگ خود بر مرگ ناشی از گناه غلبه پیدا کرد و در نتیجه امکان نجات ما را فراهم ساخت[3]. وقتی شخصی مسیحی می‌شود باید در ابتدا بپذیرد که مسیح فدای گناهان ما شد تا ما را از هر گناهی باز‌خرید کند و سپس تعمید بگیرد. با تعمید، فرد از گناه اصلی پاک می‌شود، گرچه آثار گناه اصلی مانند میل به گناه، رنج و مرگ همچنان در وی باقی می‌ماند. گرچه مسیحیان تلاش بسیاری کرده‌اند تا توجیهی منطقی از «فدا»‌ ارائه دهند؛ اما کتاب مقدس به روشنی بیان نمی‌کند که صلیب مسیح چگونه به نجات بشر منتهی ‌شد؛ جوزف باتلر در این باره می‌نویسد: «بسیاری کوشیده‌اند برای این پرسش که تأثیر مرگ مسیح دقیقاً چگونه بود پاسخی بیابند. گمان نمی‌کنم کتاب مقدس در این باره توضیحی داده باشد».[4]

---

[1]. «مدخل فدا»، معجم اللاهوت الکتابی، بیروت لبنان، انتشارات دارالمشرق.

[2]. تیطس 2: 14.

[3]. Catechism of the Catholic Church ,paragraph 1019; http: //www. vatican. va/jubilee_2000/magazine/documents/ju_mag_01101998_p‌‌ـ‌‌20_en. html(وب‌سایت رسمی واتیکان).

[4]. الستر، مک‌گراث، درآمدی بر الهیات مسیحی، ، ترجمه عیسی دیباج، تهران ایران، انتشارات کتاب روشن، ص 435. 

توحید یا تثلیث (تاریخچه)

نخستین کاربرد شناخته شده اصطلاح تثلیث در تاریخ مسیحیت به تئوفیلوس انطاکی مربوط می­شود که در سال 180 در اثری به نام «تئوفیلوس به اتولیکوس[3]» از اصطلاح یونانی «تریاس[4]» برای تثلیث استفاده کرده است[5].

اگر چه عهد جدید درباره خدا سخن گفته است و او را «پدر» خوانده است، و در باره پیام خدا که در عیسی مجسم گردید و از حضور خدای توانای فعال به عنوان «روح» نیز سخن گفته است ولی به طور مشخص، هیچ اشاره­ای به تثلیث در آن وجود ندارد. لذا نه تنها حضرت عیسی خود منادی تثلیث نبوده است بلکه مسیحیان تا سه قرن در باب الوهیت عیسی اختلاف داشتند.