توحید یا تثلیث (ریشه های تثلیث)
از دیر باز در ادیان شرک آلود نگاه سه گانه به آفرینش معمول بود و این دستههای سه تایی؛ یا آسمان و جو میانی و زمین بود و یا شامل اموری که در زندگی انسان آن روز مهم مینمود میشد همانند خورشید و باد آتش و یا آسمان و زمین و خورشید و یا فرایندهای سهگانه زندگی انسان یعنی تولد و زندگی و مرگ بود.
قرنها پیش از مسیح، مجموعههای سهگانه یا تثلیثهایی از خدایان در بابل و آشور قدیم، آیین هندو، و مصر باستان وجود داشت. تثلیث هندو یکی از تثلیثهایی است که قرنها پیش از مسیح وجود داشته است. در این آیین برهمن (ایزد آفرینش)، ویشنو (خدای محافظ) و شیوا (خدای هلاکت) از ایزدان تریمورتی هستند. مونیر ویلیامز[1] در کتاب هندوئیسم بیان میدارد که شیوا، برهمن و ویشنو، سه خدای بزرگاند».[2]
در دیباچة کتاب تاریخ مسیحیت اثر ادوارد گیبون[3] میخوانیم: «اگر بتپرستی مغلوب مسیحیت شد، مسیحیت نیز به همان میزان به بتپرستی آلوده گشت. کلیسای روم خداگرایی محض مسیحیان اولیه را ... به عقیده خشک و غیرقابل درک تثلیث مبدل کرد. بسیاری از عقاید بتپرستانه که بهوسیله مصریان ابداع و به دست افلاطون تکمیل شده بود، دارای ارزش اعتقادی به حساب آمده، حفظ شدند»[4].