بشر وارث گناه ادم است یا نه؟؟؟ (نگاه انتقادی)

نگرش انتقادی به آموزه‌های فدا و گناه اصلی

در قرون وسطا کلیسا در اوج اقتدار قرارداشت و با کسانی که عقاید رسمی کلیسا را مورد تردید قرار ‌می‌دادند به شدت برخورد می‌کرد؛ با این حال در این دوره نیز شاهد اعتراضات پیتر آبلار هستیم. وی دلیل به صلیب کشیده‌ شدن مسیح را تنها نوعی ایده اخلاقی می‌دانست که می‌تواند سرمشق انسان‌ها باشد. با ظهور عصر روشنگری[1]، آموزه کفاره مورد انتقاد قرار گرفت و مفاهیمی چون قربانی‌ای که به نوعی بر خدا تأثیر می‌گذارد و یا این اندیشه که مسیح مرد تا تاوان گناه ما را بپردازد و رضایت خدا را جلب کند کاملاً مردود شمرده شد. در ادامه برخی از انتقاداتی که به این آموزه‌ها وارد شده‌است را مرور می‌کنیم:

1. دوزخ اجباری و عدالت خدا

بشر وارث گناه آدم است یا نه؟؟؟ (صلیب نجات بخش)

صلیب نجات ‌بخش:

بشرِِ سقوط‌کرده، نیاز داشت تا خداوند را از خودش خشنود سازد؛ اما برای جبران گناه نخستین، توبه کافی نبود، بلکه باید کفاره و فدیه‌ای پرداخت می‌شد. این قربانی باید سالم و بی‌عیب و نقص می‌بود تا بتواند غضب خدا را از بشرِِ سقوط‌کرده فرو نشاند. بشر توانایی دادنِ قربانی را نداشت؛ زیرا فقط کسی که گناهی نداشت می‌توانست فدیه شود؛ حال آن­که تمام بشریت از نسل آدم و میراث‌بر گناه وی بودند. از سوی دیگر، یک «انسان» می‌بایست جریمه و مجازات گناه بشر را متحمل می‌شد. روشن است که بشر نمی‌توانست چنین رهاننده‌ای را مهیا نماید؛ از این رو خدا برای نجات انسان از این وضعیت اسف‌بار نقشه‌ای کشید. او پسرش را که هم‌ذات وی بود، به صورت یک انسان فرستاد تا با مرگ خویش گناهان بشر را کفاره کند. مرگ مسیح برصلیب در حقیقت فدیه و تاوانی بود که پرداخت شد تا بشریت از وضعیت گناه نخستین رهایی یابد. خداوند زندانی [بشریت] را آزاد نمی‌کرد، مگر اینکه فدیه‌ای دریافت می‌کرد و عیسی مسیح فدیه لازم را به خداوند پرداخت.[1]پولس در این باره می‌گوید: «خود رافدای ما ساخت تا از هر شرارت بازخریدمان کند»[2]. طبق این اعتقاد مسیح با مرگ خود بر مرگ ناشی از گناه غلبه پیدا کرد و در نتیجه امکان نجات ما را فراهم ساخت[3]. وقتی شخصی مسیحی می‌شود باید در ابتدا بپذیرد که مسیح فدای گناهان ما شد تا ما را از هر گناهی باز‌خرید کند و سپس تعمید بگیرد. با تعمید، فرد از گناه اصلی پاک می‌شود، گرچه آثار گناه اصلی مانند میل به گناه، رنج و مرگ همچنان در وی باقی می‌ماند. گرچه مسیحیان تلاش بسیاری کرده‌اند تا توجیهی منطقی از «فدا»‌ ارائه دهند؛ اما کتاب مقدس به روشنی بیان نمی‌کند که صلیب مسیح چگونه به نجات بشر منتهی ‌شد؛ جوزف باتلر در این باره می‌نویسد: «بسیاری کوشیده‌اند برای این پرسش که تأثیر مرگ مسیح دقیقاً چگونه بود پاسخی بیابند. گمان نمی‌کنم کتاب مقدس در این باره توضیحی داده باشد».[4]

---

[1]. «مدخل فدا»، معجم اللاهوت الکتابی، بیروت لبنان، انتشارات دارالمشرق.

[2]. تیطس 2: 14.

[3]. Catechism of the Catholic Church ,paragraph 1019; http: //www. vatican. va/jubilee_2000/magazine/documents/ju_mag_01101998_p‌‌ـ‌‌20_en. html(وب‌سایت رسمی واتیکان).

[4]. الستر، مک‌گراث، درآمدی بر الهیات مسیحی، ، ترجمه عیسی دیباج، تهران ایران، انتشارات کتاب روشن، ص 435. 

بشر وارث گناه آدم است یا نه؟؟؟ (میراث گناه)

میراث گناه:

خطای آدم تنها به خود وی زیان وارد نکرد بلکه همه نسل او را متضرر کرد[1]، همانند تنبیه­های گروهی که به سبب جرم یک نفر یک گروه را تنبیه می­کنند، گناه یک نفر (آدم) به تمامی نسلش به ارث رسید و تمام بشریت فاسد شد؛ حتی کودکانی که تازه به دنیا می­آیند، میراث‌بر گناه آدم هستند. پولس می‌گوید: «به یک خطا حکم شد بر جمیع مردمان برای قصاص».[2]

آگوستین از بزرگ‌ترین متفکران مسیحی می‌گوید: «تمام ابنای بشر به علت سقوط آدم به گناه آلوده شدند. گناه ذهن انسان را تیره و تار می‌سازد و باعث می‌شود که فرد گناهکار نتواند به درستی بیندیشد. در واقع گنهکار بودن ما کاملاً از کنترل ما خارج است. گناه جزو طبیعت بشر شده‌است. گناه اولیه آدم یک بیماری ارثی است که به صورت ارثی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. این گناه بشر را در اسارتی فرو برده‌است که خود قادر نیست از چنگال آن رهایی یابد. در حقیقت از نظر یک مفهوم حقوقی، این گناه تقصیری را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کند و گناه پدری بر تمام فرزندانش بار می‌شود[3]».

---

[1]. Catechism of the Catholic Church, paragraphs 404‌‌ـ‌‌405.

[2]. رومیان 5: 18.

[3]. الستر مک گراث، درآمدی بر الهیات مسیحی، ، ترجمه عیسی دیباج، تهران ایران، انتشارات کتاب روشن، ص 457؛ نقل با تلخیص و تصرف.

[4]. «مدخل فدا»، معجم اللاهوت الکتابی، بیروت لبنان، انتشارات دارالمشرق.

[5]. تیطس 2: 14.

[6]. Catechism of the Catholic Church ,paragraph 1019; http: //www. vatican. va/jubilee_2000/magazine/documents/ju_mag_01101998_p‌‌ـ‌‌20_en. html(وب‌سایت رسمی واتیکان).

[7]. الستر، مک‌گراث، درآمدی بر الهیات مسیحی، ، ترجمه عیسی دیباج، تهران ایران، انتشارات کتاب روشن، ص 435. 

بشر وارث گناه آدم است یا نه؟؟؟ (چیستی آموزه فدا)

چیستی آموزه فداء:

مسیحیان معتقدند انسان در ابتدا پاک و مقدس آفریده شد؛ ولی با گناه آدم، این پاکی از وی گرفته شد و طبیعتش بیمار و فاسد گشت. این حالت منحصر به آدم نبود؛ بلکه تمامی نسل وی نیز میراث‌بر گناه او شدند. پس از گناه‌ آدم، انسان دیگر توانایی دستیابی به نجات را نداشت و در حالت قهر با خدا قرار داشت. برای برقراری آشتی با خدا و بازگشت طبیعت اولیه آدمی، باید کفاره­ای داده می­شد؛ اما انسانِ سقوط‌کرده توان پرداخت کفاره را نداشت؛ در نتیجه خداوند فرزند یگانة خود، مسیح که هم‌ذات با خود بود، را فرستاد تا در میان بشر زندگی کند و مصلوب شود. مسیح با پذیرفتن صلیب خود را فدای گناهان بشریت کرد. در نتیجه بعد از صلیبِ مسیح، بین خدا و بشر دوستی برقرارشد. البته مسیحیان معتقدند فقط کسانی که به مسیح ایمان بیاورند از این رستگاری بهره‌مند خواهند‌ ‌شد.

بشر وارث گناه آدم است یا نه؟؟؟ (مقدمه)

قبل تر گفتیم که ادیان ابراهیمی در سه اصل توحید ، نبوت و معاد همسو هستند. اختلاف دیدگاه اسلام و مسیحیت را در دو زمینه توحید ونبوت بررسی کردیم. اکنون برانیم که موضوع سوم یعنی معاد را بررسی کینم. اصلیترین موضوع در بحث معاد برانگیخته شدن دوباره انسان و حسابرسی اعمال اوست. پس اسن سوال مطرح میشود که چگونه باشیم تا در معاد رستگار باشیم. در واقع در تمام ادیان این پرسش مهم مطرح می­شود که بشر چگونه نجات می­یابد؟ هر یک از ادیان در پاسخ به این پرسش دیدگاه مشخص و متمایزی را ارائه می­کنند. آموزه فداء که پاسخ مسیحی به چگونگی نجات بشر است، از چنان اهمیتی در مسیحیت برخوردار است که می­توان آن را به آموزه توحید در اسلام و یهودیت تشبیه کرد. از نگاه یک فرد مسیحی، هیچ واقعه­ای را چه در زمان و چه در ابدیت، نمی­توان از نظر اهمیت با واقعه مرگ مسیح بر روی صلیب مقایسه کرد. اگر مسیح نمرده بود سایر برنامه­های مهم خدا، مثل آفرینش جهان، تجسم مسیح، رستاخیز وی، بازگشت ثانوی­اش و خلقت آسمان­ها و زمین، همگی بی معنا می­شد. بدون اعتقاد به آموزه فداء سایر آموزه­های مسیح شناسی اهمیت خود را از دست می­دهند.